İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Malatya İtfaiye Daire Başkanlığı'nda kurulu kriz merkezinde yaptıkları toplantının ardından açıklamalarda bulundu. Bakan Soylu, ağır hasarlı binalara girilmesinin yasak olduğunu belirterek, "Kamuoyuna, özellikle deprem bölgesindeki tüm vatandaşlarımıza ifade etmek istiyorum, yaklaşık 600 binin üzerinde bağımsız konutun hem acil yıkılacak, hem yıkılmış, hem de ağır hasarlı konutun enkazının kaldırılması süreci var. Bu süreç bile başlı başına bundan önceki süreçlerde yaşadıklarımızın katbekat üstünde ve önemli bir zaman dilimi alabilecek bir süreçtir. Bunları eş zamanlı bir şekilde gerçekleştireceğiz. Burada bir duyuruyu daha tekrar yapmak istiyorum. Özellikle ağır hasarlı binalardan ve hasarlı tüm binalardan kaçınılması gerekir. Kaçınılması gerekir derken muhakkak içine girmememiz gerekir, bunların içinden ev eşyası almaktan, yanından geçmeden her birinden de kaçınılması gerekir. Şu anda orta hasarlı binalar dahil olmak üzere, eğer izin verilmemişse kesinlikle bu binalara girilmemesi gerekir. İzin verilirse, orta hasarlılarla ilgili söylüyorum. Diğerleriyle ilgili kararımız kesin ve nettir. Ağır hasarlı binalardan ve acil yıkılacak binalardan kesinlikle ev eşyası alınmamalıdır. Bu binaların yanından geçmek de artçı depremler devam ettiği sürece doğru değildir ve yasaktır" dedi.
KİRA YARDIMLARI
Depremde evi hasar görenlere yardımların yapılacağını belirten Bakan Soylu, şöyle konuştu:
"Bu depremde özellikle tamamen binası yıkılmış vatandaşlarımız var. Evi yıkılmış, acil yıkılacak statüsünde olanlar var. Ağır hasarlı olanlar var ve yine ev sahibi olanlar var. Kiracı olanlar var. Sayın Cumhurbaşkanımız açıklamıştı. Özellikle ev sahibi olanlara 5 bin lira kira yardımı, 15 bin lira da taşınma yardımı yapılacak. Eğer konteyner kentlere taşınmak istemezlerse. Konteyner kentlere taşınmak isterlerse taşınma yardımı elbette alacaklar. Yani başka bir eve geçene kadar taşınma yardımlarını almış olacaklar. Kiracılar için ise 2 bin liraydı. Yine Sayın Cumhurbaşkanımız ile yaptığımız değerlendirme ve aldığımız talimatlar gereği kiracılara kira yardımı da aylık 3 bin liraya çıkmış oldu. Yine 15 bin lira taşınma yardımı alacaklar. Burada eğer kiralık ev bulamazlarsa konteyner kentlere kimler girebilecek. Şöyle bir değerlendirmemiz var; bu deprem, diğer depremlere nazaran farklı bir deprem. Etkisi itibarıyla da büyüklüğü itibarıyla da ölçüsü itibarıyla da oluşturduğu hasar itibarıyla da yaygınlığı itibarıyla da. Onun için kendine ait bu depremin ortaya koyduğu birtakım kararların da şartları söz konusu ve burada onun için kiracılara ilk kez bir deprem taşınma parasının dışında kira desteği ve yardımı yapılacak aylık 3 bin lira. Konteynere taşınmazlarsa bu yardım yapılacak. Bundan önce kiracılar konteyner kentlerde barınma, geçici barınma merkezi olarak çok istisnai durumlar olmazsa konteyner kentlerde barınmıyorlardı. Şimdi ev sahipleri, yani kişinin bir evi varsa ve evi yıkılmışsa elbette ki konteyner kent istiyorsa orada barınma ihtiyacını giderebilecek. Yani o oraya gidecek. Kiracı için de benzer bir durum söz konusu. Eğer bir yer bulamamışsa aynı ev sahibi gibi kiraya gidebilecek bir nokta bulamamışsa ona da bu süreçte, bu depremin kendine ait yaygınlığı ve şartları dolayısıyla sağlıyoruz. Bunların içinde öncelikler var. Çok doğal olarak bu öncelikler şunlardır. Birincisi, ailesini depremde kaybedenler. İkincisi şehit aileleri ve yakınları, üçüncüsü engelliler, yatalak hastalar, 6 yaşından küçük çocukları olanlar, hamile olanlar ve kiracı da olsa bizim sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfından yardım etmek durumunda kaldığımız vatandaşlarımız. Böyle bir önceliğimiz var."
Bakan Soylu, deprem bölgesinden tüm çalışmaları bitirmeden ayrılmayacaklarını açıklayarak, "Bizim temel mantığımız şudur; burada çok büyük bir afet oldu. Burada hiç kimseyi dışarıda bırakmayacak, kimine kirasıyla, kimine konteyneriyle, kimine diğer süreçlerle destek olabileceğimiz, hepsini kuşatabileceğimiz adımları hep beraber atıyoruz, değerlendiriyoruz, şartları da ona göre oluşturuyoruz. Malatyalı hemşehrilerimiz şunu bilsinler; burada işimizi tamamlamadan, burada Malatya'da insanlarımızı huzurlu bir şekilde konutuyla, işiyle, esnafıyla köylüsüyle, tarımıyla, kamu binalarıyla hep birlikte dört dörtlük yapmadan bizim buradan, deprem bölgelerinden çıkmamız mümkün değildir. Bugüne kadar karşı karşıya kaldığımız bütün sel, afet ve depremlerde her birini yaptık ve çıktık. Bugünden sonra da inşallah Cenab-ı Allah bize yapmayı nasip eder. Allah zorumuzu kolaylaştırsın" diye konuştu.
'KONUTLARI 1 YILDA ETAP ETAP TESLİM EDECEĞİZ'
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ise Elazığ-Sivrice merkezli deprem sonrası Malatya ve Elazığ'da yapılan çalışmaları örnek göstererek, "Onlara verdiğimiz sözleri tuttuk. Elazığ ve Malatya'da, Malatya'nın ilçeleri Kale'de, Pütürge'de, Doğanyol'da sözlerimizi hızlı bir şekilde tutup depremzede kardeşlerimize verdik. Ama yerinde yaptık, ama rezerv alanda yaptık. 1 yıl geçmeden konutlarımızın teslimlerini etap etap yapmak suretiyle buradaki depremzede kardeşlerimize teslim ettik. Aynı anlayışla çalışmalarımızı yürütüyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde, onların talimatlarıyla bizde hem şehirdeki kardeşlerimizin taleplerini, ihtiyaçlarını içerecek anlayışla çalışmalarımızı yürütüyoruz ve söz verdiğimiz gibi yine burada da konutlarımızı 1 yıl içerisinde etap etap teslim etmeye başlayacağımızı buradan bir kez daha ifade etmek isterim" dedi.
'MALATYA'MIZDA GERÇEKTEN CİDDİ BİR YIKIM SÖZ KONUSU'
Malatya ve tüm Türkiye'de de eş zamanlı hasar tespit çalışmalarını sahadaki 7 bin personelle yürüttüklerini ifade eden Bakan Kurum, şöyle konuştu:
"Bugüne kadar 4 milyon 658 bin bağımsız bölümden oluşan 1 milyon 316 bin binanın incelenmesi tamamlanmıştır ve Malatya özeline baktığımızda hasar tespiti yüzde 80 seviyelerine gelmiş. Hatta hasarın yoğun olarak yaşandığı il ve ilçe merkezlerindeki yerlerde yüzde 98 seviyesine gelmiştir. Bu kapsamda tüm Türkiye'de incelenen 1 milyon 316 bin binada 534 bin bağımsız bölümün ve 173 bin binaya tekabül ediyor. Ağır hasarlı yıkık veya acil yıkılacak olduğunun tespitini yaptık. Malatya ilimizde ise 27 bin binada 82 bin bağımsız bölümün acil yıkılacak-ağır hasarlı veya yıkık olduğu tespitini yaptık. Bu bize şunu anlatıyor; iki deprem yaşadık, ilk depremde Malatyalı kardeşlerimiz evlerini terk ettiler ve ikinci depreme birçok kardeşimiz dışarıda yakalandılar. Yıkımın fazla olması, vefatlarımızın az olmasının sebebi de budur. Ancak Malatya'mızda da gerçekten ciddi bir yıkım söz konusudur."
CUMHURİYET TARİHİNİN EN BÜYÜK AFET KONUT YAPIM SEFERBERLİĞİ
Bu kapsamda cumhuriyet tarihinin en büyük afet konut yapım seferberliğini yürüttüklerini belirten Bakan Kurum, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"AFAD'ımız, Bakanlığımız, TOKİ Başkanlığımız eliyle, Emlak Konut'umuzla, Yapı İşleri Genel Müdürlüğü’müz, Kentsel Dönüşüm Genel Müdürlüğü'müz ile birlikte yürüteceğiz. Amacımız, hedefimiz ilk etapta rezerv alanlarda başlamak ve yine devamında şehrin merkezinde master planlar hazırlıyoruz. Şehrin demografik ve kültürel yapısını koruyacak, esnafıyla, işçisiyle buradaki şehrin tüm ileri gelenleriyle bir araya geleceğiz, onların talepleri doğrultusunda şehir merkezlerini şekillendireceğiz ve burada gerekli imar düzenlemesini de bu çerçevede yapacağız. Vatandaşlarımızın, esnafımızın mağdur olmaması adına yine AFAD koordinasyonunda şehrin belli noktalarına nasıl geçici barınma alanları kuruyorsak, esnafımız için de geçici iş yerleri kurulumunu AFAD koordinasyonunda yapmaya başlıyoruz. Bu kapsamda da belediyelerimizle birlikte şehrin yaşaması, esnafımızın ticari hayatının faaliyetlerini devam ettirebilmesi adına da bu kararları almış bulunuyoruz ve bu kapsamda inşallah çok kısa zamanda şehrin içindeki ticari hayatın devamlılığı vatandaşlarımızın ihtiyaçlarını giderebilmesi amacıyla da bu ticari ünitelerin yapımına da inşallah başlayacağız."
'YAPILACAK EVLER BATTALGAZİ, YEŞİLYURT, İKİZCE VE ALTAY KIŞLASI'NDA'
İlk kazmayı bugün Nurdağı ve İslahiye'de imzaladıkları afet konutlarıyla vurduklarını kaydeden Kurum, konuşmasını şöyle tamamladı:
"Tüm milletimize, tüm depremzede kardeşlerimize hayırlı olmasını diliyorum. Malatya'mızda ilk etapta 500 konutumuzu belirlediğimiz Gelincik Tepesi'ndeki alanımıza yaptık ve inşaat sürecimizi inşallah hızlı bir şekilde gerçekleştiremeye başlayacağız. Malatya'da yapacağımız yerleri depremin yoğun olarak yaşandığı alanlardan başlıyoruz. Bu kapsamda Battalgazi ve Yeşilyurt İkizce'de. Yeşilyurt İkizce gerçekten güzel bir alan, şehrin hem doğusunda hem batısında hem kuzeyinde, şehrin bütün alanlarında genişlemeyi ve şehrin 50 yılını planlayacak bir anlayışla yapıyoruz. Yine Gelincik Tepesi, daha önce afet konutlarını yaptığımız alandı. Burada da alanlarımızı kullanacağız. Çamurlu ve yine Altay Kışlası'nda daha önce çıkardığımız alanlarımızı kullanacağız, 43 bin konutumuzu belirlediğimiz rezerv alanlarda yapacağız ve daha sonrasında bitirdiğimiz master planla birlikte de şehrin merkezinde zemin artı 3-4 katı çekmeyecek, altında dükkanların olmadığı ticari aksların olduğu, şehrin yaşadığı, şehrin tarihi eserlerinin korunduğu, ihya edildiği, Kültür Bakanlığı'mız tüm şehirlerde eş zamanlı yürütüyor. Dolayısıyla yeni Malatya'yı inşallah en güvenli, en sağlam, en yeşil haliyle çocuklarımıza, gelecek nesillerimize inşa edeceğiz, köy konutlarımızla birlikte. Burada da yaklaşık 15 bin köy konutunun yapılması planlanmaktadır. Bu konutlarımızı da etap etap ihalelerini gerçekleştireceğiz. Hem köylerimize hem ilçelerimize hem şehirlerimiz de. İhya ve inşa faaliyetlerini sürdüreceğiz."
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ile Adalet Bakanı Bekir Bozdağ da bölge halkına geçmiş olsun dileklerinde bulundu.
