TBMM ev sahipliğinde Ankara'daki otelde düzenlenen KEİPA 61'inci Genel Kurulu'nda bugün 'Değişen Küresel Dinamiklerde Parlamenter Diplomasinin Rolü: Kalkınma, Barış ve İstikrar' başlıklı genel müzakere oturumu düzenlendi. Oturumda; Ermenistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Moldova, Kuzey Makedonya, Romanya, Rusya, Sırbistan, Ukrayna ve Türkiye delegasyon başkanları ile temsilcileri konuşma yaptı.
RUS DELEGASYONDAN UKRAYNA'YA TEPKİ
Rus heyetinden KEİPA Teknoloji ve Çevre İşleri Komisyonu Başkanı Alexey Kondratenko, KEİPA'nın her zaman diyalog ve uzlaşı alanı olmaya devam ettiğini söyleyerek, "KEİPA'nın ruhu vardı, bu ruh ölmek üzere. Bazı heyetler bunu siyasi oyuna çevirdi. Ukrayna parlamenterler arası diplomaside propaganda davranışları gösterdi, hoş bir görüntü ortaya çıkmıyor. Ukrayna heyeti böyle bir eylemde bulunarak Genel Kurulumuzun yıl dönümüne büyük bir halel getirdi. Rusya'nın KEİPA'dan çıkarılması çağrısı da parlamenterler arası diplomasiye aykırıdır" dedi.
'RUSYA TOPRAKLARIMIZDAN ÇIKMADAN BARIŞ YOK'
Ukrayna heyetinden KEİPA Ekonomi, Ticaret ve Finansal İşler Komisyonu Üyesi Yuliia Klymenko ise "23 kişi ülkemde öldürüldü, 48 kişi yaralandı, Rusya süpermarket ve tren istasyonuna saldırdı. Rusça konuşulan şehirde bunu yaptı. Sizin barışınız bu. Rusya’da geçtiğimiz 20 yıldır özgür seçimler yok, sizler seçilmediniz, Kremlin’deki patron tarafından atandınız. Sizler halkınızın temsilcileri değilsiniz. Siz sadece Sovyetler Birliği’nin bir küçük parçasısınız ve en iyi parçası değilsiniz. Siz bütün topraklarımızdan çıkmadan barış yok. 30 yıl doyunca siz çok fazla toprağı işgal etmeye çalıştınız. Siz topraklardan çıkmadan stabil sürdürülebilir bir barış olmayacak, bizim bölgemizde olmayacak. Ders çıkartın ve bizim topraklarımızdan çıkın. Rusya’nın bir geleceği yok; çünkü siz çocuklarımızı öldürüyorsunuz. Siz Ukrayna’da 500 çocuğu öldürdünüz. Karadeniz bir Rus gölü değildir" dedi.
GENEL KURULA ARA
Rus heyetinden KEİPA Kültür, Eğitim ve Sosyal İşler Komisyonu Üyesi Aleksandry Trembitsky'nin söz almaya çalışması sırasında Ukrayna delegasyonu sözlü müdahalede bulunarak, "Ayağa kalk ve buradan dışarı çık, konuşma listesine uyun" dedi. Bunun üzerine Ukrayna ve Rus delegasyonları arasında sözlü tartışma yaşandı. Tartışmanın uzaması üzerine oturuma ara verildi. Oturum, daha sonra basına kapalı devam etti.
ERMENİSTAN-AZERBAYCAN GERİLİMİ
Genel kurulda Ermenistan ve Azerbaycan heyetleri arasında da tartışma yaşandı. KEİPA Ermenistan Delegasyonu Başkanı Babken Tunyan, KEİPA'yı da eleştirdiği konuşmasında, parlamenter diplomasinin önemine dikkat çekerek, Azerbaycan'ın savaş tutsaklarını tutmaya devam ettiğini söyledi. Tunyan, "Ermenistan bölgede barışın tesisi taahhüdüne devam etmekte. Yakın geçmişte kuruluşumuzda meydana gelen gelişmelere bakıldığında maalesef kuruluşumuz gereken tarafsızlığı sağlayamamıştır. Tarafsız ve bağımsız olunması gerekir. KEİPA dahilinde Ermenistan için iş birliği önem arz etmekte. Ortak çalışmak için bazı rehberler oluşturmamız lazım" dedi.
'ERMENİSTAN TERÖRÜ DESTEKLİYOR'
Azerbaycan heyetinden KEİPA Kültür, Eğitim ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanı Musa Guliyev de Ermenistan'a cevap vererek, "2020’den bu güne kadar 300’den çok Azerbaycanlı sivil mayınların kurbanı oldu. Siz büst koyuyorsunuz, siz o adamlar için heykel koyuyorsunuz. Onlar Türkiye’nin, Azerbaycan’ın devlet adamlarını, diplomatlarını katlettiler. Ermenistan terörü destekleyen bir devlettir. Ermenistan barış istese barış elimizi uzatacağız, savaş isterse savaşa da hazırız" dedi.
GENEL SEKRETER: ERMENİSTAN NEDEN ENDİŞELİ
KEİPA Genel Sekreteri Asaf Haciyev, Ermenistan'ın iddialarına yanıt verdi. Haciyev, "Ermenistan delegasyon temsilcisi ilk defa beni suçlamıyor. Ülkelerden resmi bilgi aldığımız anda anında başsağlığı dileğimizi yazıyoruz. Ermenistan Parlamentosundan hiç resmi yazı almadık. Azerbaycan Meclis Başkanından biri vefat etmişti, resmi yazı almıştık, biz de başsağlığı dileğimizi ilettik. Bu ilk konuydu. İkinci konu da sizin topraklarınızda olan bir olay ile ilgili de yazı aldığımızda size de başsağlığı dileriz. Sizin başkanınız da Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü tanıdı, bunu kabul ediyorsanız neden Hocalı özgür olmuyor? Bütün ülkelerin toprak bütünlüğünü tanımışız zaten. Verdiğim röportajda sadece ‘toprak bütünlüğü’ dedim. Ermenistan neden bu kadar endişeli anlamış değilim. Bir yeri işgal ediyorsanız oradan çekilmelisiniz. Masamızda bir bildirgemiz var ve buna dayanarak ben ‘toprak bütünlüğü ana unsurumuzdur’ dedim" ifadelerini kullandı.
Tartışmaların ardından söz alan KEİPA Mali İşlerden Sorumlu Başkan Yardımcısı ve KEİPA Türkiye Delegasyonu Başkanı Cemal Öztürk, "Bölge ülkelerinin ortak çıkarları doğrultusunda ortaya koyduğumuz hedeflere ulaşmak için diyalog kanallarını açık tutmamız ve bu kanalları çok etkin kullanmamız gerekmekte. Artık yeni bir dünyada yaşıyoruz. Bu küresel dünyada zorlu sınamaları ele almak, bunlara etkin çözüm önerileri sunmak kısmında parlamenterler olarak sırtımızda büyük bir yük vardır" diye konuştu.
