Olay, görme engelli M.K.’nin, rehber köpeğiyle birlikte İBB’nin işlettiği Beykoz Sahil Sosyal Tesisi’ne alınmaması üzerine başladı. M.K., kendisinin yalnızca yön bulma konusunda değil, aynı zamanda günlük yaşam aktivitelerinde de büyük destek sağlayan rehber köpeğiyle birlikte mekâna girmek istediğini, ancak “evcil hayvan yasağı” gerekçesiyle bu talebinin reddedildiğini belirterek TİHEK’e başvurdu.
Başvurusunda, rehber köpeklerin yalnızca evcil hayvan değil, engelli bireylere güvenli ve bağımsız hareket kabiliyeti kazandıran özel eğitimli yardımcılar olduğunu ifade eden M.K., bu uygulamanın engellilik temelinde bir ayrımcılık oluşturduğunu savundu.
İBB tarafından TİHEK’e gönderilen savunmada ise sosyal tesise evcil hayvan alınmadığı, bu durumun uyarı tabelalarıyla belirtildiği ve sadece açık alandaki kafeterya kısmına –taşıma kabı içinde olmak koşuluyla– hayvan girişine müsaade edildiği aktarıldı. Ayrıca başvurucunun bilgilendirildiği ve yardımcı olunmaya çalışıldığı da ifade edildi.
"Rehber Köpekler Evcil Hayvan Değildir"
TİHEK, yaptığı değerlendirmede rehber köpeklerin sıradan bir evcil hayvan olarak görülmemesi gerektiğini vurguladı. Kurum, bu hayvanların görme engelli bireylerin bağımsız şekilde hareket etmelerini sağlayan yardımcılar olduğunu belirtti. Kararda, “Görme engelli bireyin rehber köpeğiyle kamusal alana veya bir tesise girişinin engellenmesi, engelliliğe dayalı ayrımcılık kapsamında değerlendirilmelidir” ifadelerine yer verildi.
TİHEK, hem ulusal hem de uluslararası hukukta, engelliliğe dayalı ayrımcılığın açıkça yasaklandığını hatırlattı. M.K.’nin rehber köpeğiyle hizmet almak istemesine rağmen bu talebinin reddedildiği, bu nedenle hizmetten yararlanamadığı ve herhangi bir makul uyumlaştırma yapılmadığı sonucuna varıldı. Kurum, İBB’nin bu konuda çözüm üretmediğine dikkat çekerek ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine hükmetti.
Sonuç olarak, İBB’ye 150 bin TL idari para cezası uygulanmasına karar verildi.