Menopoz tıpkı bebekli ve ergenlik gibi kadınlarda hayatın bir dönemidir. Menopoz döneminde yumurtalıklardaki (overler) yumurta miktarı azalır ve bunun sonucunda üretilen östrojen düzeyi azalır. Zamanla yumurtalıklar küçülür. Buna bağlı olarak adet döngüsü azalarak tamamen kesilir ve üreme yeteneği son bulur.
Yapılan çalışmalar Türkiye'de ortalama menopoz yaşının 46-48 olduğunu göstermektedir.
* Premenopoz: İlk belirtilerin başladığı dönemden menopoza kadar geçen süreyi kapsar. Yumurtalıklardaki aktivite yavaşlar. Adetler düzensizleşir. Önce sıklaşır, ardından seyrekleşmeye başlar Bu süreç birkaç ay ya da yıl sürebilir.
* Menopoz: En son adet kanamasının görülmesidir. 1 yıl boyunca hiç adet görülmediği noktada sürecin adına menopoz denir.
* Postmenopoz: Menopozdan sonraki 6-8 yıllık süreyi kapsar.
Menopoz oluşum biçimine göre de sınıflandırılır:
* Doğal menopoz.
* Erken menopoz: 40 yaşından önce oluşan menopoza erken menopoz denir.
* Cerrahi menopoz: Bazı ameliyatlar zamanından önce menopoza girmeye neden olabilir. Adet gören bir kadının yumurtalıkları çıkarılırsa adet döngüsü kesilir ve menopoz görülür. Radyasyon tedavileri de menopoza yol açabilir.
Menopozal dönemde sık görülen rahatsızlıklar:
* Adet düzensizlikleri,
* Sıcak basmaları,
* Sık sık terleme,
* Uykusuzluk,
* Gerginlik, sinirlilik,
* Unutkanlık,
* Dikkatsizlik,
* Yorgunluk,
* Cinsel istekte azalma,
Menopoz sonrası vücutta saç ve kıl miktarı azalır. Çene ve dudak üstünde kalın tüyler çıkabilir.
Menopozda östrojen azlığı nedeniyle sık idrara çıkma, kabızlık, dış genital organlarda kuruluk ve kaşıntı, ağrılı cinsel birliktelik, rahim sarkması, idrar kaçırma, idrar kesesinde sarkma görülebilir.
Kadınlarda kalp hastalıklarına yakalanma riski menopozla birlikte artar. Vicudun doğal östrojen düzeyi kadınları kalp hastalıklarından korur; menopozla bu östrojen azalacağı için kalp krizi riski artar. Menopozla birlikte kolesterol artar. Yüksek tansiyon ortaya çıkabilir. Damar sertliği görülür.
Menopozla birlikte osteoporoz yani kemik erimesi sıklıkla görülür.
Menopoz sonrası kadınlarda kilo artışı görülür.
Cinsel isteksizlik baş gösterir.
Menopoz döneminde görülen sorunları azaltmak için yapılabileceklerimiz:
Sık görülen sıcak basmalarına karşı kat kat ve ince kıyafetleri giyilerek sıcaklık hissimize göre giysilerimiz ayarlanabilir. Uyku düzenine özem gösterilmelidir. Baharatlı gıdaları ve çay- kahve tüketimini azaltmak, sigara ve alkolden uzak durmak bu süreci kolay geçirmemizi sağlar. Osteoporozdan korunmak için günlük kalsiyum takviyeleri alınmalı, süt yoğurt peynir tüketilmelidir ve düzenli egzersiz yapılmalıdır. Hekiminiz uygun görürse hormon replasman tedavisi de uygulanabilir.
Her yaşta olduğu gibi, menopoz ve sonrasında da düzenli yıllık kontroller ihmal edilmemelidir.
