Erbaa İlçe Tarım ve Orman Müdürü Murat Gökbulut güvenilir gıda ve gıda denetimleri üzerine gazetemize yönelik özel açıklamalarda bulundu. Murat Gökbulut'un açıklamalarında güvenilir gıdanın ne olduğu, gıda kontrolünün neden yapıldığı ve önemi, gıda kontrolünün nasıl yapıldığı, tüketici talep ve şikayetleri, Erbaa'daki gıda sektörünün dağılımı, Erbaa'da yapılan denetim sayısı ve kesilen idari para cezası, gıda alımında dikkat edilmesi gereken hususlar konusunda sorularımızı cevapladı.
-Güvenilir gıda ne demektir?
- Çiftlikten yada tarladan sofralarımıza gelinceye kadar üreticiden tüketiciye gıda zincirinin her aşamasında fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik bulaşmalardan korunarak hastalık risklerinden arındırılmış gıdaya “GÜVENLİ GIDA” denir.
-Gıda kontrolü ve önemi nedir ?
-Gıda kontrolü 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu doğrultusunda sağlık, ekonomik bakımdan tüketicinin korunmasını amaçlayan bir kamu görevidir. Bu görev gıdaların tüketici sağlığını olumsuz etkileyecek şartlarının ortadan kaldırılması için Kamu adına
Yapılmaktadır. Böylece Gıda Denetimi tüketilen gıdanın güvenli olmasını sağlayan bir mekanizma olarak önem kazanıyor.
-Gıda konusunda temel hedef nedir?
-Gıda konusunda temel hedefi tüketici sağlığını en üst düzeyde korumak olan Tarım ve Orman Bakanlığı, bu hedef doğrultusunda çalışmalarını aralıksız sürdürmektedir.
Çiftlikten/Tarladan Sofraya Gıda Güvenilirliği anlayışı doğrultusunda, bitki ve hayvan sağlığı ile yem güvenilirliği sağlanması, bu kapsamda etkin ve resmi kontrollerin yapılması gıda güvenilirliği politikamızın temelini oluşturmaktadır.
-Gıda işletmelerinde resmi kontroller nasıl yapılmaktadır?
-Gıda güvenilirliği teminine yönelik yürütülen denetim ve kontroller; ithalat ve ihracatta yapılan kontroller dahil olmak üzere birincil üretim aşamasından tüketiciye kadar olan tüm aşamalarda; işletmelerin onay/kayıtları ile şüphe, şikayet, izleme, izlenebilirlik, gözetim ve denetim gibi farklı hizmet ve tekniklerin tümünü içermektedir.
Resmi kontroller sırasında gerekli görülmesi halinde numuneler alınmakta ve analizler yapılmak üzere Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüklerine gönderilmektedir. Gıda Kontrol Laboratuvarlarında gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzemelerin mevzuatta belirlenmiş kriterler kapsamında gıda güvenilirliği ve kalitesine ilişkin analizleri yapılmaktadır. Yapılan resmi kontroller ve analiz sonrası olumsuzluk tespiti halinde gıda işletmelerine idari yaptırımlar uygulanmaktadır.
Bakanlıkça 5996 sayılı Kanun kapsamında: Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunma, idari para cezası, ürünlere el koyma, mülkiyetinin kamuya geçirilmesi üretimin tamamı veya tehlike oluşturan bölümünün faaliyetlerinin durdurulması, insan sağlığı ve gıda güvenilirliği, hayvan sağlığı ve yem güvenilirliği açısından tehlike oluşturmayan ve acil tedbirleri gerektirmeyen diğer durumlarda, görülen uygunsuzlukların giderilmesi için süre verilmesi gibi tedbirler uygulanmaktadır.
Bakanlığımızca resmi kontroller risk esasına göre önceden haber verilmeksizin Bakanlık ve İl yıllık numune alma programları, Ulusal Kalıntı İzleme Planı (UKİP) yanı sıra şüphe, şikâyet, ihbar, TİMER, CİMER ve Alo 174 Gıda Hattı kapsamında şikâyet edilen ürün ve firmalara yönelik olarak gerçekleştirilmektedir.
-Tüketiciler gıda ile ilgili şikayet ve taleplerini nereye iletebilirler ?
Tüketicilerin “gıda” ile ilgili her türlü şikayet ve talebi, Türkiye'nin her yerinden Alo174 Gıda Hattı Çağrı Merkezine bildirebilirler. Bu çağrı merkezi tarafından alınan ihbar ve şikâyetler web tabanlı yazılımlar sayesinde içeriğine göre Bakanlığımızın ilgili birimlerine iletilmektedir. Yapılan değerlendirme ve denetim sonucu yapılan işlemler ile ilgili bilgiler aynı web yazılımına kaydedilmekte ve T.C. Kimlik numarası karşılığında başvuruda bulunan kişiye başvuru takip numarası verilmektedir.
Başvuru sahibi, T.C. Kimlik numarası ve bu başvuru numarasıyla ya Alo174'ü tekrar arayarak ya da www.alo174.gov.tr internet adresi üzerinden şikâyet ve talebinin sonucunu sadece kendisi görebilmektedir. Başvuru sahiplerine ait kimlik bilgileri Alo Gıda temas noktaları tarafından görülememektedir. Başvuru esnasında verilen kişisel bilgilerin diğer kişi veya kurumlarla paylaşılmasını engellemek amacıyla bu önlem alınmıştır.
Gelen başvurular en kısa sürede cevaplandırılmaktadır.
Alo174 Gıda Hattı Çağrı Merkezine erişim kanalları günün koşullarına ve ihtiyaca istinaden geliştirilmektedir (Telefon, e-posta, sosyal medya, mobil uygulama, web chat, görüntülü görüşme, e-Devlet, WhatsApp, Bip).
-Erbaa'ya ilişkin gıda sektörleri ve dağılımı nasıldır?
İlçemizde 436 gıda satış, 310 toplu tüketim, 89 üretim, 47 yem, 5 adet onaylı işletme olmak üzere Toplam 887 İşletme bulunmaktadır.
-2020-2021 yılı içerisinde erbaa'da toplam kaç denetim yapıldı?
2020 yılı içerisinde 1482 denetim, 2021 yılı Ağustos ayı sonu itibari ile 803 denetim gerçekleştirilmiştir.
-2020-2021 yıllarında erbaa'da kaç işletmeye ne kadar idari para cezası uygulanmıştır?
-Tabiki Devletin önceliği cezalandırmak değildir Eğitim ve Yayım faaliyetleri ile işletmelerde görülen aksaklıkların belirlenmesi, düzeltilmesinin sağlanması önceliklidir ve yıllar öncesinden bu faaliyetler yapılmış ve yapılmaktadır. Erbaa İlçe Müdürlüğü olarak da gerekli eğitim faaliyetleri yapılmıştır. Yapılan eğitim ve denetim faaliyetleri sonucunda ilçede ki işletmelerimiz mevzuata uyum noktasında büyük bir çaba harcamış ve genel anlamda kurallara riayet edilmiştir. Ancak düzeni sağlamak için konulan yasalara aykırı faaliyette bulunan hangi kesim olursa olsun yine yasalar dahilinde cezalandırılmaktadır. Bu nedenle bir önceki yıl olan 2020 yılında 13 işletmeye toplamda 158.583 TL idari para cezası ve 2021 yılı Ağustos sonu itibari ile 9 işletmeye 151.793 TL idari para cezası uygulanmıştır. Erbaa da idari para cezası uygulanan işletmelerin toplam işletme sayısına oranı % 1 civarındadır.
-Satın aldığım gıdanın gıda güvenilirliğinden şüphe duyuyorum. bu gıdalar tarafınızca alınarak analiz edilebilir mi ?
-Kontrol görevlisi, yaptığı resmi kontrollerde her türlü etkiden ve çıkar ilişkisinden uzak, tarafsız, objektif ve bağımsız olarak karar almak zorunda olduğundan ve numune alma şartları mevzuatta açık şekilde belirtildiğinden tüketicilerin elindeki numuneler alınamamaktadır. Ambalajı açılmış, bozulmuş veya ambalajı ürüne zarar verecek şekilde hasar görmüş ürünlerden numune alınması ürün içeriğinin değiştirilmiş olabileceği, dışarıdan müdahale olabileceği veya benzeri itirazlara neden olabileceğinden yapılan uygulama hukuki olarak tartışmalı hale gelebilecektir. Ancak tüketicilerin şüphe veya şikayeti durumlarında Alo 174 Gıda Hattı'na bildirmeleri halinde işletmelerin hijyen esaslarına uygunluğu denetlenmekte, aynı partiden numune bulunabilmesi halinde aynı partiden bulunamaması durumunda ise başka partiden numune alınmakta ve analiz için Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüklerine gönderilmektedir. Sonuçlardan şikayet sahibi bilgilendirilmektedir.
-Gıda satın alırken nelere dikkat etmek gerekir ?
“ Gıdaların etiket bilgilerini mutlaka okuyun.
Son tüketim tarihi veya tavsiye edilen tüketim tarihinin bulunup bulunmadığını kontrol edin. Son tüketim tarihi geçmiş gıdaları kesinlikle satın almayın.
Ambalajı bozulmuş, bombaj yapmış, şişmiş, delinmiş, sızıntı yapmış ambalajlı gıdaları satın almayın.
Etiket üzerindeki uyarılara dikkat edin ve her ürünün kendine özgü muhafaza şartlarında (sıcaklık, nem, ışık, vb…) satışa sunulup sunulmadığını kontrol edin.
Dondurulmuş gıdalarda soğuk zincirin kırılmamasına dikkat edin.”
-Gıdaların evde muhafazasında nelere dikkat etmek gerekir ?
“ Satın aldığınız gıdaları uygun sıcaklıkta muhafaza edin.
Et ve et ürünleri ile süt ve ürünlerini buzdolabı koşullarında 0-4° C'de muhafaza edin.
Pişirilmiş gıdaları hemen tüketin ya da daha sonra tüketecekseniz hızla soğutun, buzdolabında muhafaza edin ve tüketilecek miktarını ısıtın.
Pişmiş gıdanın tekrar tekrar ısıtılmasından kaçının.
Kuru gıdaları karanlık, serin, kuru yerde muhafaza edin.
Dondurulmuş ürünleri -18° C'de muhafaza edin, tüketileceği zaman buzdolabında çözündürün ve çözündürüldükten sonra tekrar dondurmayın.”
